“Telekanallar məni yaxın buraxmırlar”- Kamran Həsənli

Tanınmış jurnalist Kamran Həsənli “Sherg.az”a müsahibə verib. 

Kanal.az xəbər müsahibənin bir qismini təqdim edir:

– Öncə Azərbaycan efir məkanından başlayaq, telekanallarımız efir setkası ilə razısınızmı? Nələr var və əslində nələr olmalıdır?

-Azərbaycan efirləri bərbad haldadır, cəmiyyətə heç nə qazandırmır. Televiziya aparıcılarının, proqramlarının peşəkarlığı, eyni zamanda tamaşaçını düşündürəcək yumor, şou proqram, siyasi verilişlər olmalıdır. Televiziyanın formatını biz icad etməmişik, Amerikada icad olunub. Əyləncə və informasiya xarakteri daşıyır, cəmiyyətin güzgüsüdür. Əhali efirə baxıb özünə, mədəniyyətinə, dilinə nifrətlə yox, sevgi ilə yanaşmalıdır. Aparıcıların səs tonundan tutmuş xarici görüşünə qədər məsələlər önəmli məqamlardır. Amma bizim televiziyamız əyri güzgüdür. Əhali baxıb əksini görmür. Cəmiyyətin lazımsız, eybəcər xüsusiyyətlərini göstərir deyə, toplum da nifrət bəsləyir. Monitorinq aparsaq, görərik ki,  100-də 98 faiz insan nəinki televiziyanı izləmir, nifrət edir.

-Bir zamanlar intellektual şou verilişlərinin aparıcısı olmusunuz. Haray-həşir deyil, intellektual “qidalandırma” ilə məşğul idiniz. Bəlli bir səviyyəsi olan müğənnilər də qonaq olurdular. İndi isə belə verilişlər kasaddır…

-Hazırki televiziyamız özünü arsızlığa qoyub, necə ki, KVN təmsilçilərimiz özlərini arsızlığa qoymuşdular. Bütün xalq qınayır. Çıxıb üzr istəyib, “Səhvdir də, etmişik” deməkdənsə,  həyasızcasına davranırlar. Guya, hər şey normaldır. Bunların quyruqları görünmür, özlərini o hala salıblar. Televiziyamız da belədir. Bütün kanallar Kamran Həsənliyə qarşı koalisiya təşkil ediblər. Ümumiyyətlə, məni yaxın buraxmırlar. Bir atalar sözü var, deyirlər: Bağbanı bağa buraxmırlar. KVN-çilərə də söyləyirlər ki, sizi söyürlər, nifrət bəsləyirlər. Onlar da, “Nə olsun, nə olsun”deyirlər. Elə bilirlər, tamaşaçının izləyib söyməsi, tüpürməsi reytinq deməkdir.

-Efir məkanımızı şou cameəsi “bəzəyir». Sanki insanların düşüncəsini şou-biznesə kodlaşdırmaq istəyirlər…

-Bizdə nə şou var, nə də biznes. Şou-biznes dünyada induksiyadır, sənaye kimidir. Orada çox böyük pullar dönür. Cəmiyyətə təsir edəcək fiqurlar yaranır. Dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində sənətçilərin  böyük hörməti, izzəti, azad fikri, düşüncəsi mövcuddur. Amerikada, Fransada, Almaniyada, elə Türkiyənin özündə  də sənətçilər millət vəkillərindən yüz dəfə zəngindirlər. Azərbaycanda isə tərsinədir. Bizdə toy biznesi var idi,  indi o da yoxdur. Sənətçinin işi toya gedib pul qazanmaqdan ibarət idi. Belə şou-biznes olmur. Birbaşa adını toy biznesi qoymaq lazımdır. Bugünlərdə o da yoxa çıxıb.2000-ci ildən təxminən 2010-cu ilə qədər televiziya yarada bilmişdik. Azərbaycan sənətçiləri cəmiyyətin içində böyük hörmət qazanmışdılar. Hər ulduzun özünün həqiqi fanat ordusu vardı. İstər reper, istərsə də pop musiqi ifaçısı kimi təbliğ edirdiksə, həmin vaxtlar sənətçilərə böyük rəğbət bəslənilirdi.

-Sonra nə oldu, düzən niyə pozuldu?  

-Təxminən 2008-ci ildən sonra konsept dəyişdi. Televiziyamız milli dəyərləri, düşüncələri olmayanların və yaxud nifrət edən insanların əllərində cəmləşdi. Sonra televiziyaya ailə mübahisələri, olmayan şou-biznes adıyla sənətçilərin alt-paltarından danışmaqları, şər atmaqları, bir-birləri ilə qalmaqalları yayımlanmağa başladı. Onsuz da şou-biznes yox idi, üstəlik sənətçilər də hörmətdən düşdü. İndi nəinki müğənnilərin əksəriyyətinin fanat orduları var, əksinə televiziya qədər nifrət qazanıblar. İnsanlar onlara əqidəsiz biri kimi yanaşır.

– Son günlər ən çox müzakirə olunan məsələlərdən biri də çörəyin qiymətinin bahalaşmasıdır. Təqaüdlər və müavinətlərdə artımlar oldu. Yaxşı, bəs, günəmuzd işləyənlərin maaşı artmadı, onların aqibətləri necə olacaq? Bahalaşma hansı təhlükələrə yol aça bilər?

-Millətin sadə nümayəndəsi kimi  evimdə işıq, qaz yanır, çörək alıb aparıram. Qiymət bahalaşmasından təbii ki, narazıyıq. Razı olmaq mümkün deyil. Ona görə də, ümumi qiymət siyasətində islahatlar aparılmalıdır. Ümumiyyətlə, ölkədə dərin islahatlar getməlidir. Biz proqramlarımızda siyasilər, millət vəkilləri ilə  islahatların aparılması barədə danışırdıq. Bunu gecikdirmək olmaz. Bizdə islahatlar hələ ki gecikir. Dünyada proseslər surətlə inkişaf edir. Artıq dünya qütbləşib. Burada mövqe bildirmək zamanı gəlib çatıb. Ukraynadakı prosesləri, NATO Rusiya qarşıdurmasını görürük. Düzdür, Rusiyanın NATO ilə qarşıdurmasında gücü yoxdur. Amma aqressiyanı əsdirir, təhlükə yaradır. Azərbaycan bu gün islahatlara getməlidir. Tərəqqipərvər, inkişaf etmiş dövlətlərin sırasına qoşulmaq məcburiyyətindəyik. Həmin dövlətlərdə bazar iqtisadiyyatı, qiymətlərin qalxması müşahidə edilir. Amma insanların gəliri də yüksəkdir. Məhz bu səbəbdən bahalaşma cəmiyyətə təsir göstərmir. Biz sanki Sovet İttifaqından kapitalizmə keçmək istəyirik. Bir ayağımızı sosializmə, digərini də kapitalizmə uzatmışıq. O tərəfə keçə bilmirik. Sovet dönəmində olan mənfi cəhətləri özümüzdə daşıyırıq. Kapitalizmin müsbət xüsusiyyətlərini – təminat, yüksək maaş, azad bazar iqtisadiyyatını götürmürük. Sosializmdən, kapitalizmdən mənfi cəhətləri götürüb cəmiyyətimizdə inkişaf etdirmişik. Bu əslində bizi çox pis yerlərə apara bilər. Odur ki, dünyada gedən prosesləri izləməliyik. Finlandiya, İsveç ölçüsündə ölkəyik. Onların apardığı islahatlar yolu ilə biz də inkişaf etməli və addımlamalıyıq.